historia, 1901
Egzekucja chińskich bojowników biorących udział w walkach z mocarstwami kolonialnymi - powstanie bokserów.

Powstanie bokserów - zbrojne wystąpienie ludowe w północno-wschodnich Chinach w latach 1899-1901, skierowane przeciwko cudzoziemcom i dynastii Qing. Inspiratorem powstania było tajne stowarzyszenie Yihequan (tzw. bokserzy, stąd nazwa). Pod koniec XIX wieku ponad 80% mieszkańców Chin utrzymywało się z uprawy roli, a tryb i warunki życia niewiele zmieniły się od czasów dynastii Tang. Kraj był nieudolnie zarządzany przez olbrzymią, niewydolną i skorumpowaną machinę biurokratyczną, podporządkowaną dworowi w Pekinie. Interwencja wspólnego korpusu ośmiu mocarstw była długo odwlekana, najpierw z powodu uwikłania sił brytyjskich w wojnę burską, później na skutek protestów pozostałych mocarstw przeciw propozycji premiera brytyjskiego Roberta Gascoyne’a aby misję pacyfikacji Chin powierzyć samym Japończykom. Brytyjczykom, którzy nie mogli na czas zgromadzić znacznych sił, zależało by oddziałami japońskimi zrównoważyć coraz silniejszą obecność militarną Rosji w północnych Chinach. 6 lipca Japonia zgodziła się wysłać 22 tysięczny kontyngent i zignorowała kilka dni później chińską prośbę o mediację między mocarstwami a dworem qingowskim. Ostatecznie wysłano korpus pod dowództwem Niemca Alfreda von Waldersee. Żegnając żołnierzy cesarz Wilhelm II Hohenzollern wygłosił osławioną huńską mowę. 14 lipca 1900 roku korpus ekspedycyjny wylądował w Tianjinie, odblokowując jednocześnie tamtejszą koncesję od miesięcznego oblężenia. Po spaleniu miasta, 4 sierpnia dwudziestotysięczny korpus, składający się głównie z żołnierzy japońskich, rosyjskich, amerykańskich, brytyjskich i francuskich, ruszył na Pekin. Po porażce pod Yangcun, Chińczycy nie stawiali zorganizowanego oporu, wielu kluczowych dowódców qingowskich popełniło samobójstwo. Interwenci wkroczyli do Pekinu 14 sierpnia. Rozpoczęły się grabieże i gwałty, splądrowano m.in. Zakazane Miasto. Cesarzowa Cixi wraz z dworem zdołała uciec do Xi’anu. Zdobycie Pekinu oznaczało faktyczny koniec powstania. Po zdobyciu Pekinu przedstawiciele obcych mocarstw wysuwali różne koncepcje dotyczące dalszego losu Chin. Niemcy postulowali zrównanie Pekinu z ziemią, zaś Anglicy obalenie Qingów i osadzenie na tronie nowej dynastii. Ostatecznie, głównie dzięki reprezentującemu stronę chińską Li Hongzhangowi, zdecydowano się zachować przy władzy dotychczasowy reżim, jednocześnie obarczając go olbrzymią kontrybucji. (wikipedia)