logo

historia, 1940
Generał Francisco Franco i kapral Adolf Hitler

Generał Francisco Franco i kapral Adolf Hitler
Francisco Franco Bahamonde, właśc. Francisco Paulino Hermenegildo Teódulo Franco y Bahamonde Salgado Pardo (wym. [fɾanˈθisko ˈfɾaŋko]) (ur. 4 grudnia 1892 roku w Ferrol, zm. 20 listopada 1975 roku w Madrycie) – hiszpański dyktator wojskowy. Przywódca antyrepublikańskiego przewrotu (1936–1939), szef państwa Hiszpanii (hiszp. Jefe del Estado Español, 1936–1975), regent Królestwa Hiszpanii (1947–1975), premier rządu, naczelny dowódca sił zbrojnych i przewodniczący organizacji politycznej – Falangi (FET y JONS, od 1958 roku Ruch Narodowy), tytułowany Przywódcą Ostatecznej Krucjaty i Hiszpańskiej Schedy, Liderem Wojny Wyzwoleńczej przeciw Komunizmowi i jego Współsprawcom (El Caudillo de la Última Cruzada y de la Hispanidad, El Caudillo de la Guerra de Liberación contra el Comunismo y sus Cómplices).

31 marca 1939 roku Hiszpania podpisała traktat o pokoju z III Rzeszą, zapewniający „życzliwą neutralność” każdej ze stron w sytuacji, gdy partner znajdzie się w stanie wojny oraz zobowiązania do rozwijania wzajemnych stosunków gospodarczych i kulturalnych, a także kontaktów na gruncie wojskowym (wymianę doświadczeń i kadr). Hiszpania stała się w ten sposób najbliższym sojusznikiem państw Osi. Porozumienie to ostatecznie nie dało Niemcom wielu konkretnych korzyści, natomiast zwalniało Hiszpanię z aktywnego udziału w wojnach prowadzonych przez Niemcy. Kilka dni wcześniej Hiszpania podpisała podobny układ z Portugalią, w której panowała dyktatura Antonia Salazara. Rząd zadłużył kraj względem Osi ze względu na płatną pomoc udzieloną nacjonalistom przez mocarstwa – Włochy swój udział po stronie nacjonalistów zgodnie z decyzją Benito Mussoliniego kredytowały finansowo i materiałowo w całości, co doprowadziło w 1939 roku do wyczerpania rezerw armii włoskiej i zadłużenia Hiszpanii wobec Włoch na kwotę 273 mln ówczesnych dolarów USA. Niemcy zaangażowały się materiałowo na znacznie mniejszą skalę (10 .000 ludzi – przy łącznych stratach 300 ludzi), 200 czołgów i 600 samolotów – wobec 50 000 Włochów, 150 czołgów, 660 samolotów i 800 dział i częściowo jedynie kredytowały dostawy (w clearingu) – rząd Franco był ostatecznie w 1939 roku winien III Rzeszy równowartość 225 mln ówczesnych dolarów, które spłacał do 1943 roku dostawami surowców strategicznych[26]. Wskutek konsternacji w Hiszpanii po zawarciu przez Niemcy w sierpniu paktu Ribbentrop-Mołotow, a następnie po ataku na Polskę, Hiszpania odmówiła podpisania planowanej na wrzesień odrębnej umowy kulturalnej. Od 1940 roku niemieckie gestapo pomagało frankistom wyłapywać przebywających na wolności działaczy republikańskich. Ponadto agenci gestapo znajdowali się w hiszpańskich konsulatach i ambasadach.
W czerwcu 1940 roku Franco zaproponował Hitlerowi przystąpienie Hiszpanii do wojny w zamian za odzyskanie całego Maroka. Hitler odniósł się z rezerwą do propozycji, ale zgodził się na spotkanie z Franco, które odbyło się 23 października 1940 roku. Nie przyniosło żadnych rezultatów, bowiem Hitler uznał, iż „żądania Hiszpanów są zupełnie niewspółmierne do ich sił”; Franco również nie zaakceptował żądań Hitlera. Według odtajnionych w 2013 roku danych, to akcja brytyjskiego wywiadu uniemożliwiła przystąpienie Hiszpanii do wojny po stronie Niemiec hitlerowskich. Brytyjscy agenci MI6 mieli przekupić doradców Franco kwotą 200 milionów funtów. Dyktatorzy Niemiec i Hiszpanii spotkali się w Kraju Basków w 1940 roku, od tamtego czasu Brytyjczycy rozpoczęli akcję przekupywania liderów nacjonalistycznej Hiszpanii, pieniądze rządu Wielkiej Brytanii zostały przelane z Szwajcarii na konto przedsiębiorcy Juana Marcha. Pieniądze miały trafić do współpracowników Franco, hiszpańskich agentów, armatorów, aby odmówili budowy okrętów wojennych, a nawet Nicolasa – brata Franco. Hiszpania początkowo miała status „strony niewalczącej” w II wojnie światowej, a w 1943 roku Franco ogłosił przejście do stanu neutralności. Współpraca z państwami Osi polegała m.in. na wysłaniu tzw. ochotniczej Błękitnej Dywizji na front wschodni do walki ze Związkiem Radzieckim oraz współpracy handlowo-gospodarczej. Mimo to Franco nie dał Hitlerowi skłonić się do ataku na Gibraltar, konsekwentnie odmawiał również i Osi, i aliantom wykorzystywania terytorium Hiszpanii w celach militarnych. Podczas okupacji Francji przez nazistowskie Niemcy, Hiszpania przez okres całej wojny bezprawnie okupowała miasto Tanger w Maroku. Po zajęciu Francji przez Niemców, zachęcał on okupantów do wysyłania przebywających w tym kraju republikanów do obozów śmierci. 5000 republikanów zostało wywiezionych do Dachau inni do Buchenwald (w tym pisarz Jorge Semprún), Bergen-Belsen, Sachsenhausen, Auschwitz, Flossenbürg i Mauthausen-Gusen (5 000 z 7200 hiszpańskich więźniów w Mauthausen zginęło).
W 1941 roku Hiszpania przygotowała listę wszystkich 6000 Żydów znajdujących się na jej terytorium i przekazała ją Himmlerowi. W tym czasie Hiszpania i Niemcy prowadziły negocjacje nad wejściem Hiszpanii do Sojuszu państw Osi. W praktyce wiele dokumentów potwierdzających współpracę między frankistami i nazistami zostało spalonych po 1945 roku. Według współcześnie znalezionych dokumentów, wiadomo że Himmler współpracował z Państwem Hiszpanii przy ustalaniu miejsca pobytu żydów nawróconych na chrześcijaństwo, a przedstawiciele władz lokalnych mieli zlokalizować mogących ukrywać się w Hiszpanii Żydów sefardyjskich. Z drugiej strony w czasie II wojny światowej wiele tysięcy Żydów przekroczyło Pireneje (na podstawie państwowego dekretu z 1924 roku przyznającego wszystkim Żydom sefardyjskim, bez względu na miejsce zamieszkania, obywatelstwo hiszpańskie, formalnie było to przywrócenie obywatelstwa wszystkim Żydom wygnanym z Hiszpanii w 1492 roku i ich potomkom). W tym czasie Hiszpania nie wydała III Rzeszy ani jednego Żyda.
Od końca 1942 roku, gdy fala zwycięstwa przeszła na korzyść wojsk alianckich, zaczął wspierać zachodnich aliantów. Po inwazji amerykańsko-angielskiej na północną Afrykę w listopadzie 1942 roku administracja hiszpańska w Maroku udzielała Amerykanom otwartej pomocy. 17 listopada 1943 roku została wycofana z frontu wschodniego Błękitna Dywizja (Franco zezwolił jedynie na pozostanie ok. 1500 ochotnikom indywidualnym). Dotkliwym ciosem dla Niemiec było wstrzymanie w lutym 1944 roku dostaw wolframu z Hiszpanii, dostarczanego dotychczas z tytułu spłaty długu z okresu wojny domowej. Premier Winston Churchill, w podzięce za dowody przyjaźni, które Hiszpanie dawali Brytyjczykom podczas lotniczej operacji Torch wokół Gibraltaru, deklarował, że Hiszpania przysłużyła się nie tylko Imperium Brytyjskiemu, ale i sprawie Narodów Zjednoczonych, które nie będą nigdy mieszać się w jej wewnętrzne sprawy. Franco w serdecznej odpowiedzi 18 października 1944 roku podkreślał, że ścisła współpraca hiszpańsko-brytyjska po wojnie powinna być istotnym elementem obrony pozycji Europy przed spodziewaną dominacją ZSRR i USA.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Francisco_Franco
Popularne pytania
Kto wymyślił piorunochron?
Czy Coca-Cola miała być napojem leczniczym?
Czy mózg pracuje lepiej pod presją?
Jak się pisze “z tąd” czy “stąd”?
Kto stworzył pierwszy telefon?
Które fetysze są najpopularniejsze?
Co to jest rumpologia?
Ile kalorii tracimy podczas całowania?
Kto częściej pada ofiarą piorunów - kobiety czy mężczyźni?
Czy oglądając tylko czarno-białą telewizję nasze sny też będą tylko czarno-białe?
Jaki procent wygranych z automatu w kasynie trafia do graczy?
O której godzinie ludzie najczęściej budzą się w nocy?
Co Niemcy zrobili z polskimi insygniami koronacyjnymi?
Który podbity przez Rosjan kraj po 1944 roku stawiał największy opór?