wojna, 1942
Samochód Reinharda Heydricha, który został zabity przez przysłanych z Londynu czeskich zamachowców, Praga, 1942

27 maja 1942 roku o godzinie 10:29 przy ulicy Malé Holešovice na przedmieściach Pragi miał miejsce zamach na Heydricha[289]. Zamachu dokonali Jozef Gabčík i Jan Kubiš, agenci czechosłowackiego rządu emigracyjnego. Trzeci zamachowiec, Josef Valčík, stał na czatach i za pomocą lusterka dał znać dwóm pozostałym, że samochód Heydricha się zbliża[291]. Gabčik był uzbrojony w pistolet maszynowy Sten Mk II FF 209, a Kubiš w dwie bardzo czułe bomby. Kiedy samochód Heydricha zbliżył się i zwolnił, aby wejść w zakręt, Gabčik wyjął spod płaszcza pistolet maszynowy, lecz broń zacięła się i wtedy Kubiš rzucił bombę, która eksplodowała obok prawego tylnego koła samochodu. Heydrich został trafiony odłamkami bomby, odniósł jedną ranę na plecach. Zamachowcy uciekli z miejsca zdarzenia w przekonaniu, że akcja skończyła się fiaskiem; Heydrich rzucił się za nimi w pogoń, ale po chwili zasłabł i upadł na ziemię.
Po trafieniu do szpitala został zoperowany przez czeskiego chirurga Aloisa Vincenca Honka, praskiego internistę Waltera Hollbauma oraz naczelnego chirurga szpitala Waltera Dicka. W toku operacji usunięto z organizmu zniszczoną śledzionę. W wyniku zbyt obszernego cięcia chirurgicznego w jamie brzusznej doszło do infekcji, która się stopniowo rozprzestrzeniała. Heydrich zmarł 4 czerwca 1942 w szpitalu na Bulovce w wyniku zakażenia krwi.
Plany operacji, która nosiła kryptonim „Antropoid”, powstały pod koniec września 1941 roku w Londynie. Dokonanie zamachu było tym łatwiejsze, że Heydrich poruszał się po Pradze bez ochrony, w otwartym samochodzie. Zarówno Gabčik (z zawodu ślusarz), jak i Kubiš (z zawodu zdun) zostali przeszkoleni na spadochroniarzy w Anglii. Jedną z przypuszczalnych przyczyn zorganizowania zamachu był nikły sprzeciw czeskiego ruchu oporu wobec okupacji hitlerowskiej i tym samym niska pozycja polityczna Czechosłowacji w obozie aliantów. Przed podjęciem operacji czeski rząd emigracyjny był ostrzegany, że w prześladowaniach odwetowych zginą tysiące ludzi. W przygotowaniach do zamachu brało udział brytyjskie Kierownictwo Akcji Specjalnych.
Niezwykle okazały pogrzeb – największa tego rodzaju uroczystość w dziejach III Rzeszy – odbył się w Berlinie; mowę pochwalną wygłosił Himmler, głos zabrał również Hitler. Na pogrzebie obecna była delegacja czeskiego rządu. Heydrich został pochowany na Cmentarzu Inwalidów w Berlinie. W miejscu zamachu ustawiono popiersie, przy którym do 1945 roku stała warta honorowa SS. Władze SS odmówiły duchowieństwu katolickiemu udziału w uroczystościach i odprawiło mszę żałobną za Heydricha, który był ochrzczony w Kościele rzymskokatolickim.

Wiki