logo

znani-ludzie, 1918
Thomas Edward Lawrence, znany jako Lawrence z Arabii, 1918

Thomas Edward Lawrence, znany jako Lawrence z Arabii, 1918
Thomas Edward Lawrence, znany jako Lawrence z Arabii (ur. 16 sierpnia 1888 w Tremadog w Walii, zm. 19 maja 1935 w Clouds Hill w Anglii) – brytyjski archeolog, podróżnik, wojskowy i agent wywiadu.
Był drugim z pięciu nieślubnych dzieci sir Thomasa Chapmana, siódmego baroneta Westmeath, i Sary Junner, guwernantki. Thomas Chapman opuścił żonę i zamieszkał z ukochaną w North Oxford, gdzie oboje byli znani jako państwo Lawrence. Edward, zwany w domu Ned, był bardzo zdolnym dzieckiem. Jako czterolatek czytał już książki i gazety. W szkole miał zawsze wysokie lokaty, a w Oksfordzie był wyróżniającym się studentem. W młodości studiował archeologię; jako student w ramach stypendium uczestniczył w wykopaliskach w Mezopotamii i Syrii (m.in. w Karkemisz).
Lawrence w Arabii

Po wybuchu I wojny światowej Thomas Lawrence zaciągnął się do armii brytyjskiej. Od końca grudnia 1914 roku pełnił służbę w kairskim sztabie jako oficer wydziału geograficznego. W ramach swoich obowiązków opracował mapy Bliskiego Wschodu, a także przewodnik dla żołnierzy, opisujący tereny, które zwiedził jako student. Prowadził także działalność wywiadowczą (między innymi ustalił przydziały niemieckich archeologów w armii tureckiej).
W 1916 wszedł w skład zorganizowanego przez brytyjskie Secret Intelligence Service Biura Arabskiego.

W czerwcu 1916 wybuchło antytureckie powstanie arabskie. Było ono wspierane przez Brytyjczyków. 15 października 1916 Thomas Lawrence przypłynął do Dżuddy na pokładzie statku wiozącego zaopatrzenie dla powstańców. W tym czasie znajdowali się oni w defensywie. Lawrence przekonał szarifa Mekki do przejścia do działań ofensywnych. W następnych miesiącach przeprowadzono wiele rajdów na obszarze Arabii, z których najważniejszy był rajd, który zakończył się zdobyciem Akaby (przeprowadzony pomiędzy 6 maja a 6 lipca 1917). W efekcie działań powstańców została zahamowana ofensywa wojsk tureckich na strefę Kanału Sueskiego. W uznaniu zasług Lawrence’a awansowano go do stopnia pułkownika. 1 października 1918 armia arabska wraz z brytyjskim Camel Corps zajęła Damaszek – co zakończyło kampanię bliskowschodnią.
Lawrence był gorącym zwolennikiem powstania samodzielnego państwa arabskiego, ale jego plany udało się tylko częściowo zrealizować. Rozczarowany, wycofał się z działalności w sprawach arabskich na początku lat 20. XX wieku. Aby „uciec” przed prasą, w 1922 zmienił nazwisko na John Hume Ross, po czym zgłosił się do służby w RAF. Kiedy wykryto mistyfikację, jako T.E. Shaw przeszedł w 1923 do Royal Tank Corps, by pod tym samym nazwiskiem wrócić w 1925 do RAF. Po zwolnieniu ze służby osiedlił się w Dorset.

Napisał i wydał w 1922 r. wspomnienia wojenne pt. Siedem filarów mądrości (ang. Seven Pillars of Wisdom). Były one inspiracją dla filmu Lawrence z Arabii z roku 1962. Zginął 19 maja 1935 w wypadku motocyklowym.

Wiki
Popularne pytania
Czy przytulenie przed snem pozwala na szybsze zaśnięcie?
Psy której rasy są najhałaśliwsze?
Czy lato to najlepsza pora na romans i seks?
Które kraje Europy Środkowej chciały wesprzeć Polskę przeciwko Niemcom w 1939 roku?
W ilu bogów wierzą Hindusi?
Jak mówić, gdy chcesz, aby ktoś Ci uwierzył?
W którym kraju żony akceptowały fakt korzystania przez mężów z usług prostytutek?
W którym miejscu windy najczęściej stoją kobiety?
W czym Kleopatra brała kąpiel dla poprawienia urody?
Które produkty spożywcze są najbardziej szkodliwe dla zdrowia?
Kto wymyślił kamizelkę kuloodporną?
Czy samotność ma wpływ na bezsenność?
Co było bezpośrednim powodem uruchomienia numeru alarmowego 999?
Ile metrów drutu potrzeba do zbudowania wózka sklepowego?