logo

historia
Mandżukuo - marionetkowe państwo utworzone w 1932 r. przez Japonię na okupowanych przez nią obszarach Chin


Mandżukuo (chin. upr. 满洲国, chin. trad. 滿洲國, pinyin Mănzhōu Guó, W.-G. Man-chou-kuo; jap. 満州国 Manshū-koku) – marionetkowe państwo utworzone w 1932 r. przez Japonię na okupowanych przez nią obszarach Mandżurii, w północno-wschodnich Chinach.
Po wojnie rosyjsko-japońskiej (prowadzonej w latach 1904-1905), Rosja na mocy pokoju Portsmouth z 5 września 1905 r. musiała ustąpić z półwyspu Liaotung (w tym z Port Artur), z części Sachalinu oraz z fragmentu rosyjskiej linii kolejowej w Mandżurii (Kolej Południowomandżurska) na rzecz Japonii.

Pokój w Portsmouth dał też Japonii prawo do protektoratu nad Koreą. W 1910 r. Japonia zaanektowała Koreę, dając początek zaborczej polityce w tym kraju. Dało to też możliwość do przyszłej ekspansji na tereny Chin.
W 1907 r. do ochrony Kolei Południowomandżurskiej utworzono Armię Kwantuńską, która była niezależna od swojego dowództwa w Japonii. Jej niezależność była wynikiem słabości cywilnych rządów w cesarstwie, które traciły kontrolę nad całą armią. Od lat 30. zaczynały bowiem rosnąć w siłę kliki wojskowe jak ruch Młodych Oficerów, chcący powrócić do tradycji okresu Meiji, za której cesarstwo odnosiło sukcesy w wojnie z Chinami i Rosją.

Japonia chcąc powiększyć swoje zdobycze terytorialne, bacznie spoglądała na polityczny zamęt w Chinach. Czang Kaj-szek dążył do pozbawienia władzy lokalnych watażków i zjednoczenia Chin po sztandarem Kuomintangu. Mandżuria miała dla Japonii szczególne znaczenie, gdyż kraina ta była najbogatszą w surowce naturalne częścią Chin, niezbędne do dalszej industrializacji państwa. Istotne też było miasto portowe Dairen, będące ważnym centrum eksportu towarów mandżurskich.

18 września 1931 doszło do tzw. incydentu mukdeńskiego, prowokacji, za którą odpowiadała Armia Kwantuńska. Dzięki zaskoczeniu udało się Japończykom złamać opór chińskich wojsk rządowych i zająć Mandżurię. Jako że akcja Japończyków była pogwałceniem Paktu Brianda-Kellogga z 27 sierpnia 1928, Zachód potępił Cesarstwo Japonii za tę napaść. Mimo to Liga Narodów okazała się bezsilna.

18 lutego 1932 z 10 prowincji mandżurskich utworzono marionetkowe państwo znane po polsku jako Mandżukuo (chiński:满洲国, pinyin: Mǎnzhōu Guó), a po japońsku Manshū-koku (jap. 満州国?). W 1933 r. jego terytorium zostało powiększone o miasto Chengde. Państwem oficjalnie rządził Puyi, od 1932 jako prezydent, a od 1934 jako cesarz. Sprawował on rządy pod imieniem Kangde (康德). W rzeczywistości cała administracja państwowa była w rękach japońskich wojskowych.

Japonia traktowała Cesarstwo Mandżukuo jako państwo buforowe, oddzielające jej posiadłości w Korei oraz przyszłe zdobycze od zagrażającego jej od północy ZSRR. Władze w Moskwie angażowały się w sprawy mandżurskie już od XIX wieku, wykorzystując kontrolowane przez siebie strefy wpływów w północnych Chinach, głównie Mongolię. Dochodziło do starć przygranicznych mongolsko-mandżurskich oraz japońsko-radzieckich. Najbardziej znanym starciem była bitwa nad Jeziorem Chasan (na granicy mandżursko-radzieckiej), trwająca od 29 lipca do 11 sierpnia 1938. W następnym roku walki toczyły się na granicy z Mongolią, wówczas to (od 11 maja do 16 września 1939 r.) doszło do bitwy nad Chałchyn-goł, podczas której Armia Czerwona i sprzymierzone z nią wojska mongolskie wyparły siły japońskie z zajmowanych pozycji.

W 1945 r. przebieg działań wojennych dla Japonii nie był korzystny. Trwający już od ośmiu lat konflikt z Chinami wydawał się nie mieć końca, podobnie sytuacja wyglądała w Birmie. Amerykanie zbliżali się do japońskich wysp macierzystych. Zrzucenie przez Amerykanów bomby atomowej, na Hiroszimę 6 sierpnia oraz na Nagasaki 9 sierpnia, było wielkim ciosem dla Japonii.

Drugim ciosem w cesarstwo było wypowiedzenie jej wojny przez Związek Radziecki 8 sierpnia 1945. Błyskawiczna inwazja Armii Czerwonej na Mandżukuo całkowicie rozbiła Armię Kwantuńską. Mandżukuo przestało istnieć i weszło w skład Chin, powróciwszy do swojej dawnej nazwy – Mandżuria.

Po zakończeniu II wojny światowej wybuchła na nowo chińska wojna domowa. Mandżuria w latach 1945-1948 była areną działań Armii Ludowo-Wyzwoleńczej walczącej z wojskami Kuomintangu, osłabionymi znacznie wojną z Japończykami. Obecnie Mandżuria jest częścią Chińskiej Republiki Ludowej.

Wiki
Popularne pytania
Ile mierzył największy pająk świata?
Ile Niemcy chcieli pozyskać osób z Polski w latach 70-tych?
Czym pachnie kosmos?
Jak szybko biega domowy kot?
Jak poradzić sobie ze zgagą?
Czy skórka od banana jest jadalna?
Jak zbudować igloo?
Dlaczego świeca może pływać w wodzie?
Ile razy częściej u osób z migrenami występuje depresja?
Ile wschodów i zachodów słońca widzą astronauci na ISS?
Co to jest spohophobia?
Na jaką wysokość może unieść się chmura?
Czy połknięta guma do żucia skleja żołądek?
Co jest na zdjęciu?