militaria, 1943
Panzerkampfwagen VIII Maus – 188-tonowy czołg konstrukcji niemieckiej z okresu II wojny światowej
Panzerkampfwagen VIII Maus – czołg superciężki konstrukcji niemieckiej z okresu II wojny światowej. Na podstawie ekstrapolacji oznaczeń niemieckich czołgów nazywany czasem PzKpfw VIII, choć brak na to potwierdzenia w dokumentach.
Decyzja opracowania superciężkiego czołgu Maus podjęta została 5-6 marca 1942 roku, jako rozwinięcie wcześniejszych planów dotyczących czołgów o masie 75-90 ton. Adolf Hitler nakazał osobiście prof. Ferdinandowi Porsche podjęcie prac projektowych nad opracowaniem czołgu o masie 100 ton. Początkowo wobec tego czołgu stosowano nazwę Mammut (mamut), następnie Mäuschen (myszka), a ostatecznie Maus (mysz). Zmiana nazwy miała znaczenie dezinformacyjne. Porsche rozpoczął niezwłocznie prace nad projektem, któremu nadano oznaczenie Panzer Porsche Typ 205. Początkowe założenia to masa 100 ton, docelowo 188 ton (masa bojowa). Głównym uzbrojeniem czołgu miała być armata kalibru 128 mm z zapasem 68 pocisków (planowano wyposażenie go także w armatę 150 mm) i sprzężona z nią armata kalibru 75 mm (200 pocisków) oraz karabin maszynowy MG 34 kalibru 7,92 mm (1000 pocisków). Miał osiągać prędkość do 20 km/h, posiadać zasięg 193 km przy zużyciu 1400 l paliwa na 100 km.
W maju 1943 roku zaprezentowano Hitlerowi drewnianą makietę czołgu i uzyskano zgodę na produkcję. Jednak zamówienie 150 pojazdów zostało anulowane w październiku tego roku, a w listopadzie rozwój czołgu został zawieszony. Ograniczono się jedynie do produkcji prototypów w celach badawczych. W trakcie testów wykonanych w grudniu 1943 roku okazało się, że prototyp czołgu jest w stanie osiągnąć prędkość jedynie 13 km/h w "idealnych warunkach". Natomiast armata miała siłę ognia zdolną do przebicia nawet czołowego pancerza takich czołgów Sherman, Cromwell, Churchill, T-34/85 i IS-2 nawet z odległości 3500 metrów.
Kadłub wykonany ze stalowych płyt pancernych miał w swej frontowej części grubość 240 mm, mieszcząc w swym obszernym wnętrzu zespół napędowy z 12-cylindrowym silnikiem, generatorem oraz dwoma silnikami elektrycznymi. Grubość pancerza była bardzo zróżnicowana, lecz czołg w razie wprowadzenia do produkcji byłby najbardziej opancerzonym pojazdem III Rzeszy.
Do przemieszczania tak wielkiej masy Porsche skonstruował układ jezdny, w którym koła nośne połączone były w zestawy po dwa na jednym ramieniu i były wyposażone w specjalny komplet amortyzatorów. Z każdej strony podwozia mocowanych było sześć takich niezależnych układów. Nowatorsko rozwiązany był również spalinowo-elektryczny napęd, dzięki któremu Maus prowadził się bez problemu i dosyć łatwo pokonywał teren. Możliwy był nawet skręt w miejscu. W związku z tym, że nośność większości mostów nie pozwalała na przejazd tak ciężkiego czołgu, planowano przekraczanie rzek w następujący sposób: do czołgu na otworach wentylacyjnych silnika montowano specjalne kominy oraz kablami podłączano czołg do drugiej maszyny tego typu, podczas gdy jeden z nich przekraczał rzekę po dnie, to drugi kablami dostarczał mu energię. Jednak takie rozwiązanie byłoby praktycznie nierealne w warunkach frontowych.
Wyprodukowano tylko dwa egzemplarze czołgu Maus - prototypy: V-1 (miał obciążnik zamiast wieży) i V-2 (miał kompletną wieżę). Zakłady Kruppa zostały zdobyte przez Armię Czerwoną. Po wojnie znaleziono kilka niedokończonych kadłubów. Sowieccy inżynierowie zbadali je i stwierdzili, że nie ma sensu rozwijać tego projektu. Jedyny istniejący egzemplarz czołgu Maus (złożony z kadłuba prototypu 205/1 i wieży prototypu 205/2, bez wyposażenia wewnętrznego) znajduje się obecnie w Rosji w muzeum w Kubince koło Moskwy.
Konstrukcja profesora Porsche była swoistym "ruchomym bunkrem", jak śmiało można określić ten pojazd. Taktyczną wartość i przydatność bojową Maus należy ocenić jako chybioną. Szczególną słabość wykazywała niedostateczna moc zastosowanego napędu oraz duży nacisk jednostkowy na grunt, czego nie było w stanie zrekompensować nawet bardzo silne uzbrojenie.
Wiki
Decyzja opracowania superciężkiego czołgu Maus podjęta została 5-6 marca 1942 roku, jako rozwinięcie wcześniejszych planów dotyczących czołgów o masie 75-90 ton. Adolf Hitler nakazał osobiście prof. Ferdinandowi Porsche podjęcie prac projektowych nad opracowaniem czołgu o masie 100 ton. Początkowo wobec tego czołgu stosowano nazwę Mammut (mamut), następnie Mäuschen (myszka), a ostatecznie Maus (mysz). Zmiana nazwy miała znaczenie dezinformacyjne. Porsche rozpoczął niezwłocznie prace nad projektem, któremu nadano oznaczenie Panzer Porsche Typ 205. Początkowe założenia to masa 100 ton, docelowo 188 ton (masa bojowa). Głównym uzbrojeniem czołgu miała być armata kalibru 128 mm z zapasem 68 pocisków (planowano wyposażenie go także w armatę 150 mm) i sprzężona z nią armata kalibru 75 mm (200 pocisków) oraz karabin maszynowy MG 34 kalibru 7,92 mm (1000 pocisków). Miał osiągać prędkość do 20 km/h, posiadać zasięg 193 km przy zużyciu 1400 l paliwa na 100 km.
W maju 1943 roku zaprezentowano Hitlerowi drewnianą makietę czołgu i uzyskano zgodę na produkcję. Jednak zamówienie 150 pojazdów zostało anulowane w październiku tego roku, a w listopadzie rozwój czołgu został zawieszony. Ograniczono się jedynie do produkcji prototypów w celach badawczych. W trakcie testów wykonanych w grudniu 1943 roku okazało się, że prototyp czołgu jest w stanie osiągnąć prędkość jedynie 13 km/h w "idealnych warunkach". Natomiast armata miała siłę ognia zdolną do przebicia nawet czołowego pancerza takich czołgów Sherman, Cromwell, Churchill, T-34/85 i IS-2 nawet z odległości 3500 metrów.
Kadłub wykonany ze stalowych płyt pancernych miał w swej frontowej części grubość 240 mm, mieszcząc w swym obszernym wnętrzu zespół napędowy z 12-cylindrowym silnikiem, generatorem oraz dwoma silnikami elektrycznymi. Grubość pancerza była bardzo zróżnicowana, lecz czołg w razie wprowadzenia do produkcji byłby najbardziej opancerzonym pojazdem III Rzeszy.
Do przemieszczania tak wielkiej masy Porsche skonstruował układ jezdny, w którym koła nośne połączone były w zestawy po dwa na jednym ramieniu i były wyposażone w specjalny komplet amortyzatorów. Z każdej strony podwozia mocowanych było sześć takich niezależnych układów. Nowatorsko rozwiązany był również spalinowo-elektryczny napęd, dzięki któremu Maus prowadził się bez problemu i dosyć łatwo pokonywał teren. Możliwy był nawet skręt w miejscu. W związku z tym, że nośność większości mostów nie pozwalała na przejazd tak ciężkiego czołgu, planowano przekraczanie rzek w następujący sposób: do czołgu na otworach wentylacyjnych silnika montowano specjalne kominy oraz kablami podłączano czołg do drugiej maszyny tego typu, podczas gdy jeden z nich przekraczał rzekę po dnie, to drugi kablami dostarczał mu energię. Jednak takie rozwiązanie byłoby praktycznie nierealne w warunkach frontowych.
Wyprodukowano tylko dwa egzemplarze czołgu Maus - prototypy: V-1 (miał obciążnik zamiast wieży) i V-2 (miał kompletną wieżę). Zakłady Kruppa zostały zdobyte przez Armię Czerwoną. Po wojnie znaleziono kilka niedokończonych kadłubów. Sowieccy inżynierowie zbadali je i stwierdzili, że nie ma sensu rozwijać tego projektu. Jedyny istniejący egzemplarz czołgu Maus (złożony z kadłuba prototypu 205/1 i wieży prototypu 205/2, bez wyposażenia wewnętrznego) znajduje się obecnie w Rosji w muzeum w Kubince koło Moskwy.
Konstrukcja profesora Porsche była swoistym "ruchomym bunkrem", jak śmiało można określić ten pojazd. Taktyczną wartość i przydatność bojową Maus należy ocenić jako chybioną. Szczególną słabość wykazywała niedostateczna moc zastosowanego napędu oraz duży nacisk jednostkowy na grunt, czego nie było w stanie zrekompensować nawet bardzo silne uzbrojenie.
Wiki
