historia
Dlaczego wybuchło Powstanie Warszawskie?
Najważniejsze pytanie, to jaką wiedzę posiadał Bór-Komorowski i osoby decydujące o powstaniu w Londynie.
Norman Davies w swojej książce "Powstanie '44" dowodzi, że rząd Polski w Londynie mógł nie zdawać sobie sprawy z ustaleń w Teheranie. Premier Mikołajczyk dowiedział się o nich podobno dopiero w Moskwie 6 października 1944, w których brali również udział Churchill, Stalin i Harriman. Było to już jednak po upadku Powstania Warszawskiego. Wygląda więc na to, że nawet Churchill nie wiedział, że teherańskie ustalenia są ostateczne. Podobno, Amerykanie i Brytyjczycy obiecali pomoc wojskową i wsparcie w rozmowach ze Stalinem, niestety nic takiego nie miało miejsca. Wygląda wiec na to, że "ostateczne rozwiązanie" sprawy polskiej została ustalona pomiędzy Rooseveltem i Stalinem, Churchill "olany", a Polska przehandlowana. Należy przy dodać, że Roosevelt zanim sprowokował japoński atak na Pearl Harbour planował wojnę z Wielką Brytanią i likwidację jej kolonii, ZSRR był więc Amerykanom nie tylko w wojnie z Japonią.
Z drugiej strony, rząd polski i dowódcy AK mogli wiedzieć o rezultacie rozmów teherańskich z innych, własnych źródeł, albo z informacji wywiadu. Dowodem na to są meldunki kpt Jana Nowaka Jeziorańskiego, słynnego Kuriera z Warszawy i przyszłego szefa RWE. Właśnie od Nowaka tuż przed wybuchem powstania, 29 lipca 1944 r.. dowódcy AK dowiedzieli się, że nie tylko nie będzie obecności Aliantów zachodnich na terytorium polskim, ale nawet obserwatorów. Bora interesowało również, czy powstanie może liczyć na zrzutu broni i przysłanie Brygady Spadochronowej. Kapitan Jeziorański odpowiedział zdecydowanie, nie ma takiej możliwości. Gen. Tadeusz Pełczyński zapytał o sens powstania w takich warunkach, Jeziorański odpowiedział, że nie będzie miało ono „żadnego wpływu na politykę sojuszników, a jeśli chodzi o opinię publiczną, będzie to dosłownie burza w szklance wody”. O zgrozo, kiedy powstanie powoli konało, Brytyjczycy rzucili polską Brygadę Spadochronową generała Sosabowskiego do niezwykle ryzykownej misji Market Garden, której celem było zdobycie mostów w Holandii.
Stało się to pomimo próśb gen. Tadeusza "Bora" Komorowskiego i gen. Sosabowskiego. Nie wiem, czy kilka tysięcy żołnierzy mogło w tym czasie zdobyć lotnisko w W-wie, może ktoś bardziej obeznany w temacie by się na ten temat wypowiedział.
Tekst ten "popełniłem" wiele lat przed pojawieniem się książki Piotra Zychowicza "Obłęd 44", która to rzuca nowe światło na to co się działo przed i w trakcie powstania. Przede wszystkim wiadomo już, że dowództwo AK nie wykonało rozkazu Naczelnego Wodza generała Sosnkowskiego, który zabronił rozpoczynania powstania. Wbrew rozkazom decyzję o rozpoczęciu powstania podjęli - Tadeusz Bór-Komorowski, Antoni Chruściel, Tadeusz Pełczyński, Leopold Okulicki. Po kilku dniach walk było już jasne, że żaden z celów wojskowych nie został osiągnięty, pomimo tego, dowództwo podtrzymało decyzję o kontynuowaniu rzezi. Warto wspomnieć, że największymi zwolennikami powstania byli komuniści, zarówno ci działający na szkodę Polski w W-wie, ale również zdrajcy w dowództwie dywizji kościuszkowskiej. Kiedy do Rosjan trafiły informacje o rozpoczęciu rozmów powstańców z Niemcami doszło dziwnej aktywności armii czerwonej i próby przedarcia się pierwszych oddziałów kościuszkowców, pojawiły się zrzuty broni.. Kiedy rozmowy zerwano aktywność rosyjska wygasła. Stalin nie zgodził się na lądowanie samolotów Aliantów na jego lotniskach, przez co pomoc dla W-wy była niezwykle ryzykowna.
Zagadkowa wydaje się rola Antoniego Chruściela (Montera) i Leopolda Okulickiego (Niedźwiadek). Zapewne więcej światła na te kluczowe postacie powstania mogłyby rzucić archiwa rosyjskie.
Jak sami widzicie "Powstanie Warszawskie" ma swoje głębsze dno i wiele pytań pozostaje bez odpowiedzi. Bez wątpienia bohaterami powstania pozostają szeregowi żołnierze, którzy bez broni atakowali silnie obsadzone niemieckie stanowiska. Nie da się tego opisać, bo każdy kto choć trochę zna się na wojskowości nie jest w stanie zaakceptować takich strat. W odróżnieniu od dowództwa AK oni po prostu wykonywali rozkazy.
Nieliczne komunistyczne oddziały AL, choć głośno "szczekały" przed powstaniem, okazały się praktycznie bezwartościowe i zajmowały się głównie socjalistyczną agitacją. Pod każdym względem wyróżniały się natomiast oddziały NSZ.
Podczas Powstania Warszawskiego zginęło od 150-200 tys. cywilów. Dokładna liczba jest trudna do oszacowania, wiele ofiar przyniosły również obozy, do których kierowano ocalałym mieszkańców miasta. W beznadziejnych walkach w mieście zginęło prawie 20 tys. żołnierzy, zniszczeniu uległy bezcenne zabytki, muzea, pałace, archiwa, biblioteki, niezliczone dzieła sztuki. Do dzisiaj Polska nie podniosła się z tych strat, co wyraźnie widać w stylu uprawianej polityki i jej jakości. Po stronie niemieckiej zginęło około 1600 żołnierzy.
Ireneusz Piotrzkowicz
Norman Davies w swojej książce "Powstanie '44" dowodzi, że rząd Polski w Londynie mógł nie zdawać sobie sprawy z ustaleń w Teheranie. Premier Mikołajczyk dowiedział się o nich podobno dopiero w Moskwie 6 października 1944, w których brali również udział Churchill, Stalin i Harriman. Było to już jednak po upadku Powstania Warszawskiego. Wygląda więc na to, że nawet Churchill nie wiedział, że teherańskie ustalenia są ostateczne. Podobno, Amerykanie i Brytyjczycy obiecali pomoc wojskową i wsparcie w rozmowach ze Stalinem, niestety nic takiego nie miało miejsca. Wygląda wiec na to, że "ostateczne rozwiązanie" sprawy polskiej została ustalona pomiędzy Rooseveltem i Stalinem, Churchill "olany", a Polska przehandlowana. Należy przy dodać, że Roosevelt zanim sprowokował japoński atak na Pearl Harbour planował wojnę z Wielką Brytanią i likwidację jej kolonii, ZSRR był więc Amerykanom nie tylko w wojnie z Japonią.
Z drugiej strony, rząd polski i dowódcy AK mogli wiedzieć o rezultacie rozmów teherańskich z innych, własnych źródeł, albo z informacji wywiadu. Dowodem na to są meldunki kpt Jana Nowaka Jeziorańskiego, słynnego Kuriera z Warszawy i przyszłego szefa RWE. Właśnie od Nowaka tuż przed wybuchem powstania, 29 lipca 1944 r.. dowódcy AK dowiedzieli się, że nie tylko nie będzie obecności Aliantów zachodnich na terytorium polskim, ale nawet obserwatorów. Bora interesowało również, czy powstanie może liczyć na zrzutu broni i przysłanie Brygady Spadochronowej. Kapitan Jeziorański odpowiedział zdecydowanie, nie ma takiej możliwości. Gen. Tadeusz Pełczyński zapytał o sens powstania w takich warunkach, Jeziorański odpowiedział, że nie będzie miało ono „żadnego wpływu na politykę sojuszników, a jeśli chodzi o opinię publiczną, będzie to dosłownie burza w szklance wody”. O zgrozo, kiedy powstanie powoli konało, Brytyjczycy rzucili polską Brygadę Spadochronową generała Sosabowskiego do niezwykle ryzykownej misji Market Garden, której celem było zdobycie mostów w Holandii.
Stało się to pomimo próśb gen. Tadeusza "Bora" Komorowskiego i gen. Sosabowskiego. Nie wiem, czy kilka tysięcy żołnierzy mogło w tym czasie zdobyć lotnisko w W-wie, może ktoś bardziej obeznany w temacie by się na ten temat wypowiedział.
Tekst ten "popełniłem" wiele lat przed pojawieniem się książki Piotra Zychowicza "Obłęd 44", która to rzuca nowe światło na to co się działo przed i w trakcie powstania. Przede wszystkim wiadomo już, że dowództwo AK nie wykonało rozkazu Naczelnego Wodza generała Sosnkowskiego, który zabronił rozpoczynania powstania. Wbrew rozkazom decyzję o rozpoczęciu powstania podjęli - Tadeusz Bór-Komorowski, Antoni Chruściel, Tadeusz Pełczyński, Leopold Okulicki. Po kilku dniach walk było już jasne, że żaden z celów wojskowych nie został osiągnięty, pomimo tego, dowództwo podtrzymało decyzję o kontynuowaniu rzezi. Warto wspomnieć, że największymi zwolennikami powstania byli komuniści, zarówno ci działający na szkodę Polski w W-wie, ale również zdrajcy w dowództwie dywizji kościuszkowskiej. Kiedy do Rosjan trafiły informacje o rozpoczęciu rozmów powstańców z Niemcami doszło dziwnej aktywności armii czerwonej i próby przedarcia się pierwszych oddziałów kościuszkowców, pojawiły się zrzuty broni.. Kiedy rozmowy zerwano aktywność rosyjska wygasła. Stalin nie zgodził się na lądowanie samolotów Aliantów na jego lotniskach, przez co pomoc dla W-wy była niezwykle ryzykowna.
Zagadkowa wydaje się rola Antoniego Chruściela (Montera) i Leopolda Okulickiego (Niedźwiadek). Zapewne więcej światła na te kluczowe postacie powstania mogłyby rzucić archiwa rosyjskie.
Jak sami widzicie "Powstanie Warszawskie" ma swoje głębsze dno i wiele pytań pozostaje bez odpowiedzi. Bez wątpienia bohaterami powstania pozostają szeregowi żołnierze, którzy bez broni atakowali silnie obsadzone niemieckie stanowiska. Nie da się tego opisać, bo każdy kto choć trochę zna się na wojskowości nie jest w stanie zaakceptować takich strat. W odróżnieniu od dowództwa AK oni po prostu wykonywali rozkazy.
Nieliczne komunistyczne oddziały AL, choć głośno "szczekały" przed powstaniem, okazały się praktycznie bezwartościowe i zajmowały się głównie socjalistyczną agitacją. Pod każdym względem wyróżniały się natomiast oddziały NSZ.
Podczas Powstania Warszawskiego zginęło od 150-200 tys. cywilów. Dokładna liczba jest trudna do oszacowania, wiele ofiar przyniosły również obozy, do których kierowano ocalałym mieszkańców miasta. W beznadziejnych walkach w mieście zginęło prawie 20 tys. żołnierzy, zniszczeniu uległy bezcenne zabytki, muzea, pałace, archiwa, biblioteki, niezliczone dzieła sztuki. Do dzisiaj Polska nie podniosła się z tych strat, co wyraźnie widać w stylu uprawianej polityki i jej jakości. Po stronie niemieckiej zginęło około 1600 żołnierzy.
Ireneusz Piotrzkowicz
