historia
O powstaniu styczniowym. Po ogłoszeniu branki młody człowiek ...

Po ogłoszeniu branki młody człowiek nie miał alternatywy. Służba w wojsku carskim była de facto wyrokiem śmierci. Służba trwała 25 lat, od czasu wojny krymskiej czas ten ulegał skracaniu dochodząc do 15 lat od roku 1873 - czasu reform Miljutina. W latach 1832-1873 do wojska rosyjskiego wcielono blisko 309 tys. poborowych z Królestwa Polskiego, z których ok. 75% zmarło, 13% pozostało w Rosji, a tylko 12% wróciło do kraju. Wskaźnik wcielonych do armii carskiej z Królestwa Polskiego wynosił 12,2%. Wcielano więc do armii z Królestwa Polskiego przeciętnie po 5,5 osób na 1000 mieszkańców, dla porównania, z obszaru Rosji mniej, bo po 4 osoby z każdego 1000. Tylko 10% z rekrutów Polaków pełniło służbę w granicach dawnej Rzeczpospolitej, pozostałe 90% rozsyłane było po najdalszych zakątkach Imperium.
„Trafiły mi w ręce dane z powiatu piotrkowskiego. Stamtąd w latach 1833-1856 do wojska w głębi Rosji wzięto 11 tys. osób. Wróciło 498 osób: zniszczonych, schorowanych, okaleczonych. To pokazywało, jak funkcjonuje społeczeństwo, które się nie buntuje” - pisał prof. A. Nowak.
Przez szeregi partii powstańczych przewinęło się w sumie do 200 tys. ludzi. Zginęło według różnych szacunków od 7-20 tys.
Zatem szansa przeżycia powstańca styczniowego w najgorszym razie wynosiła 90% (ginął co dziesiąty). Nawet jeśli dodamy do tego ofiary zsyłek 32 tys., to i tak jest to kilkukrotnie lepszy wynik od 25% szansy przeżycia w armii carskiej.
Krótko mówiąc, to "machający szabelką i kosą" romantyk okazał się w 1863 r. realistą idąc do Kampinosu bić Moskala, zamiast dać się popędzić przez margrabiego Wielopolskiego w carskie kamasze, by gdzieś na Kaukazie bić Czerkiesów w interesie zaborcy.

Facebook/Portal Historyczno-Wojskowy